Klimat i historia

To, co dzieje się z klimatem, nie ma precedensu w ludzkiej historii. Możemy wszakże szukać historycznych analogii pokazujących, jak gospodarka i system społeczno-polityczny reagują na zmiany. Świetnym polem obserwacji jest XVII w. i Mała Epoka Lodowa.

Czas rewolucji i upadków

Warto spojrzeć na dzieje XVII w., mimo że wtedy akurat nastąpiło ochłodzenie klimatu, a nie – jak dzisiaj – jego ocieplenie. Mimo to lekcja historii jest pouczająca – jak pokazuje Geoffrey Parker w monumentalnej książce „Globalny kryzys”, cały świat odczuł załamanie gospodarki opartej na rolnictwie i w konsekwencji doświadczył wojen domowych i rewolucji.

Rzeczpospolita znajdowała się w epicentrum tych wydarzeń, w ciągu zaledwie kilku dekad staczając z pozycji mocarstwa podbijającego Moskwę do państwa upadłego, z którego musiał uciekać król. Do tych historii jeszcze będę wracał, na razie mały przegląd książek poświęconych wpływowi klimatu na historię i na odwrót – jak człowiek zmieniał klimat już od bardzo dawna.

Przegląd literatury

Dalsza część wpisu to moja nota/kolekcja z systemu Wakelet: