Chwała Ursusa, czyli Posag 7 Panien

W Piastowie, w gościnnych progach Miejskiej Biblioteki Publicznej wystartowała dziś wystawa Posag 7 Panien autorstwa Jaśminy Wójcik. Ów posag to legenda i prawda jednocześnie o fabryce traktorów, późniejszych Zakładach Przemysłu Ciągnikowego. Powstały na kapitale zakładowym, na który złożyły się posagi córek twórców spółki w 1893 r. Jaśmina Wójcik tropi ślady Ursusa w pamięci i do dziś zachowanych praktykach. Traktory z Ursusa, zwłaszcza C330 i C360 jeżdżą do dziś. Niezniszczalne i ekonomiczne, wszędzie wjadą, łatwo da się naprawić, jeśli w ogóle się jakiś popsuje. Inaczej, niż nowoczesne cacka napakowane elektroniką. Jaśmina Wójcik dociera do właścicieli ursusów i skłania ich do opowieści – początkowo są nieufni, dużo czasu zajmuje przekonanie, że nie ma złych zamiarów. Potem, jak się słyszy nagrania, łatwo zrozumieć – chodzi o coś więcej, niż traktor. To świadectwa intymnych relacji ludzi z maszynami, których wartość dalece wykracza poza prostą użyteczność.

Pisałem o wcześniejszym projekcie Jaśminy Wójcik, kiedy wiosną zorganizowała space  akustyczny po terenie byłych Zakładów. Wtedy można było posłuchać wspomnień pracowników z Ursusa i zwiedzić muzeum. Kawał historii modernizacji, szkoda że zwieńczonej ruiną.